امروزه فرهنگ مشاغل خانگی به‌قدری در میان مردم جاافتاده که در اغلب خانواده‌ها ردپایی از فعالان این حوزه به چشم می‌خورد و برخلاف باورهای معمول، دیگر فعالیت در مشاغل خانگی نه‌تنها عار نیست، بلکه بیزینسی با شأن و منزلتی درخور به شمار می‌رود.
شاید آن زمان این طرز تفکر خیلی هم بیراه نبود، زیرا عملاً مشاغل خانگی طیف محدودی از شغل‌ها را شامل می‌شد و مردم آن را با کارهایی چون تهیه سبزی و ترشی، مونتاژ و بسته‌بندی کالا و یا مشاغلی ازاین‌دست می‌شناختند و با مفهوم دقیق مشاغل خانگی آشنایی نداشتند؛ با چنین تصوری بود که حتی خیلی‌ها ورود به این مشاغل را در شأن و جایگاه خود نمی‌دیدند و شاید فکرش را نمی‌کردند که در عرض چند سال، مفهوم مشاغل خانگی دستخوش تغییراتی چشمگیر شده و فرهنگ این مشاغل به‌خوبی هرچه تمام در میان مردم جا بیفتد.
چه بساکه سال گذشته نیز شورای فرهنگ عمومی کشور، ۲۲ اردیبهشت ماه را به عنوان «روز ملی مشاغل خانگی و تولید خانه محور» در تقویم ملی کشور به ثبت رساند.
کشورهای توسعه‌یافته؛ پیشتازان مشاغل خانگی
وقتی از مشاغل خانگی حرف می‌زنیم، اغلب ما بنا به همان تصور قدیمی از مشاغل خانگی، فکر می‌کنیم که این مشاغل بیشتر در ایران وجود دارند، درحالی‌که این تصور کاملاً اشتباه است و طبق آمارهای موجود، مشاغل خانگی بیش از ۲۳ درصد اشتغال در کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده‌اند و در کشورهای مختلف به‌خصوص کشورهای توسعه‌یافته، بسته به مسائل فرهنگی، اقتصادی، فناوری و سیاست دولت‌ها، به جایگاه قابل‌توجهی رسیده‌اند.
شاید جالب باشد اگر بدانید که آمریکا، کانادا، آلمان، ژاپن، هند و چین دارای بیشترین فراوانی مشاغل خانگی هستند و درآمد بخش زیادی از مردم جامعه از ابن طریق کسب می‌شود.
سید مهدی آقا سید یوسف مدیر مؤسسه انجمن کارآفرینان پردیس و کارشناس مشاغل خانگی دررابطه‌با جایگاه فعلی این دسته از مشاغل در ایران که با تغییراتی مهم همراه بوده، توضیح می‌دهد: «پیش‌ازاین، مردم تصور می‌کردند کسانی که به مشاغل خانگی روی می‌آورند، افرادی مستضعف هستند، چون فرهنگ این مشاغل در میان مردم جا نیفتاده بود و از آنجایی‌که در اداره کار تعریفی برای آن وجود نداشت و مجوزی صادر نمی‌شد، به رسمیت هم شناخته نمی‌شد.
اما با تغییراتی اساسی در این سیستم و البته جاافتادن ارزش و اهمیت مشاغل خانگی، حالا دیگر به‌عنوان یک بیزینس به مشاغل خانگی نگاه می‌شود نه مشاغلی برای اقشار مستضعف؛ بیزینسی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته موردتوجه قرار گرفته و بسیار هم موفق بوده است.
مثلاً الان در آمریکا، ۵۰ درصد از مشاغل را همین مشاغل خانگی تشکیل می‌دهند و یا در کشور موفقی مثل چین با چنان جایگاه اقتصادی، مشاغل خانگی حرف زیادی برای گفتن دارند، بنابراین نمی‌توانیم فکر کنیم که این مشاغل، بی‌ارزش هستند و صرفاً افراد ضعیف جامعه به آن روی می‌آوردند، زیرا در واقعیت این چنین نیست و مزایا و دستاوردهای زیادی به همراه دارد، طوری که بسیاری از مردم فارغ از جایگاه مالی و اجتماعی خود، روی این مشاغل تمرکز کرده‌اند.
گرچه همین حالا هم مشاغل خانگی طیف وسیعی از مشاغل را شامل می‌شود، اما در آینده، شغل‌های بسیاری به‌خاطر صرفه اقتصادی، برون‌سپاری شده و به رسته مشاغل خانگی اضافه می‌شوند.
مثلاً در آینده خواهیم دید که مشاغلی همچون آموزش آنلاین، پژوهش‌های علمی و… نیز به‌عنوان مشاغل خانگی شناخته خواهند شد.»
معامله‌ای دو سر سود با مشاغل خانگی
امروز فرهنگ مشاغل خانگی حسابی در میان مردم جاافتاده و هرروز و هر لحظه شاهد ورود افراد بیشتری از اقشار مختلف به سمت انواع مشاغل خانگی و البته یک خودکفایی تمام‌عیار هستیم که در این مسیر، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، نقشی حیاتی ایفا کرده و باقدرت جادویی خود توانسته‌اند انواع مشاغل خانگی از همان ترشی قدیمی تا آشپزی و قنادی و صنایع‌دستی و آثار هنری و غیره را به ترندی در فضای مجازی تبدیل کرده و افراد بیشتری را به فعالیت در این رسته شغلی ترغیب کنند.
اما اصلاً مشاغل خانگی با چه مزایا و دستاوردهایی، جای خود را در دل مردم بازکرده و حتی توانسته‌اند فرهنگ نگاه به این مشاغل را کاملاً متحول کنند.
اولین مزیت مشاغل خانگی این است که فرد با حداقل «آورده درآمدی» در مدت‌زمان کمتری به نسبت مشاغل معمول به سوددهی می‌رسد؛ همچنین فردی که در مشاغل خانگی در حال فعالیت است، نه اجاره مکان دارد، نه ایاب‌وذهاب و نه بسیاری از هزینه‌های جانبی. ضمن اینکه هزینه‌های نداشتن وقت مستمر نیز از دوش فرد برداشته می‌شود.
در واقع فردی که وقت مستمر ندارد و باید سرکار برود، شاید مجبور باشد کودکش را به مهد بفرستد و یا مثلاً برای سالمند خود پرستار بگیرد که این نیز هزینه‌ای اضافی به فرد تحمیل می‌کند، درحالی‌که داشتن مشاغل خانگی از این بعد نیز می‌تواند صرفه‌جویی در بهای تمام شده و سوددهی بیشتر را به همراه داشته باشد.»
وقتی تحول فرهنگی کارگشا می‌شود
خوشبختانه با نهادینه‌شدن فرهنگ مشاغل خانگی، حالا دیگر هر فرد جویای کاری که در پی درآمدزایی برای امرارمعاش و حتی دورنمای مالی است، به‌دور از کلیشه‌های همیشگی و متناسب با توان و علاقه خود می‌تواند کسب‌وکارش را راه بیندازد. آن‌هایی که در مشاغل خانگی فعالیت دارند نیز با حداقل نگرانی از نوع نگاه اطرافیان می‌توانند به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
کسانی که شاید پیش‌تر برای ورود به مشاغل خانگی با تردیدهایی روبه‌رو بودند، اما حالا از این تغییر فرهنگی در نگاه به مشاغل خانگی ابراز خوشحالی می‌کنند.
فاطمه دختر جوانی از خانواده‌ای متمول است که همیشه دلش می‌خواسته کسب‌وکار خودش را داشته باشد، بنابراین تصمیم می‌گیرد با به‌کارگیری بانوان جویای کار در زیرزمین منزل پدری، به تهیه و بسته‌بندی مواد غذایی خانگی بپردازد.
او می‌گوید: « آن اوایل، خیلی‌ها با تعجب و خیلی‌ها با تمسخر با کارم برخورد می‌کردند و حتی فکر می‌کردند چون پدرمان از دنیا رفته با مشکلات مالی مواجه هستیم. اما واقعاً این چنین نبود و من بنا به توانایی و علایقی که داشتم، این کسب‌وکار را انتخاب کردم.
آن اوایل، نزدیکانمان این کار را در شأن خانواده ما نمی‌دانستند، اما من چنان تصویر جذاب و مدرنی از فرایند کار در کارگاه خانگی خود در فضای مجازی ارائه دادم که نگاه همه مخالفانم کاملاً تغییر کرد.
البته طی چند سال گذشته، فرهنگ مشاغل خانگی حسابی در میان مردم جاافتاده، طوری که مطمئنم اگر الان می‌خواستم این کسب‌وکار را راه بیندازم، دیگر با آن موضع‌گیری‌ها مواجه نمی‌شدم.
بهاره از دیگر صاحبان کسب و کار خانگی است که کار شمع‌سازی انجام می‌دهد. گرچه همیشه به این کار علاقه داشته اما ورشکستگی همسرش باعث می‌شود تا این علاقه را به فرصتی برای درآمدزایی تبدیل کند. او می‌گوید: «با توجه به نگاه‌های اطرافیان، شروع سختی داشتم اما به‌خاطر فرزندانم پای این کار ایستادم و الان با جرئت می‌گویم که به‌رغم تمام چالش‌ها حتی یکی از افراد مؤثر در جاافتادن فرهنگ مشاغل خانگی بوده‌ام. ما چند سال پیش، خاک این کار را خوردیم و خوشحالیم که امروز فرهنگ مشاغل خانگی بین مردم جاافتاده و دیگر کمتر کسی، کارکردن به سبک و سیاق ما را عار می‌داند و این یک موفقیت بزرگ برای خانواده‌ها و جامعه به شمار می‌رود.» با توجه به آنچه گفته شد می‌توان دریافت که امروزه تغییر فرهنگ مشاغل خانگی به شایستگی توانسته به کمک خانواده‌ها آمده و شرایط زندگی و اقتصادی آن‌ها را رونق بخشد؛ چراکه این مشاغل اغلب زودبازده بوده و خیلی زودتر از کسب و کارهای عادی به درآمدزایی می انجامد. البته به گفته کارشناس مشاغل خانگی، ثمره این اتفاق در برآیند کل کشور نیز اثرگذار است که با این حساب، دولت‌ها باید بهای بیشتری به مشاغل خانگی داده و زمینه تحولات بزرگ اقتصادی را فراهم کنند.
#مشاغل_خانگی
#کارآفرینی
#کسب_کار
#کارینا
دیدگاهتان را بنویسید